
Opóźnienia w KSeF a ryzyko dla firm i księgowości
03/11/2025Wystawianie i księgowanie faktur to fundament każdej działalności gospodarczej, ale niewłaściwe dokumentowanie transakcji może narazić firmę na poważne konsekwencje wyciągane przez urząd skarbowy. W naszym artykule postanowiliśmy omówić najczęstsze przyczyny zakwestionowania faktur, skutki podatkowe i praktyczne sposoby minimalizacji ryzyka.
Najczęstsze przyczyny zakwestionowania faktur przez fiskusa
Do najczęściej wymienianych przyczyn zakwestionowania faktur przez fiskusa zalicza się przede wszystkim z niezgodności w dokumentacji. W efekcie mogą one wywołać kontrolę podatkową. Urząd skarbowy szczególnie zwraca uwagę na błędy formalne, takie jak brak wymaganych danych, błędne numery NIP, niepoprawne daty transakcji czy niewłaściwe opisy towarów. Również rozbieżności między fakturami a deklaracjami podatkowymi czy brak właściwego podpisu mogą powodować problemy. Kolejnym istotnym czynnikiem są różnice wynikające z niezgodności w Jednolitym Pliku Kontrolnym (JPK). Szczególnie istotne są sytuacje, gdy druga strona transakcji nie wykazuje danych, co rodzi podejrzenia niezgodnych z prawem faktur. Fiskus zwraca również uwagę na nietypowe odliczenia lub wyjątkowo wysokie transakcje oraz transakcje między podmiotami powiązanymi. Te mogą bowiem wskazywać na unikanie opodatkowania. Aby uniknąć zakwestionowania faktur, warto dbać o ich poprawność, regularnie aktualizować wiedzę o przepisach podatkowych i korzystać z konsultacji specjalistów.
Skutki podatkowe i prawne – czego się spodziewać?
Jeśli chodzi o skutki podatkowe i prawne zakwestionowania faktur przez fiskusa, to mogą one być poważne i wymagają szczególnej uwagi przedsiębiorców. W przypadku stwierdzenia nierzetelności faktury lub jej fikcyjności, urząd skarbowy ma prawo nałożyć obowiązek zapłaty podatku VAT wykazanego na takim dokumencie. Dzieje się tak nawet jeśli nie doszło do rzeczywistej transakcji. Dodatkowo, zarówno wystawca, jak i użytkownik takiej faktury, mogą być pociągnięci do odpowiedzialności karno-skarbowej, włącznie z karami grzywny, a nawet pozbawienia wolności. Fiskus może też odmówić uznania wydatków dokumentowanych zakwestionowanymi fakturami za koszty podatkowe, co skutkuje zwiększeniem podstawy opodatkowania. Te sankcje mają na celu nie tylko ochronę budżetu państwa, ale także motywują do rzetelności w prowadzeniu księgowości. Dlatego warto dążyć do staranności i transparentności w dokumentacji finansowej, co pozwala uniknąć stresu i niepotrzebnych problemów prawnych.

Kontrola formalna i materialna faktur – co sprawdza urząd skarbowy?
Kontrola formalna i materialna faktur to bardzo ważna kwestia dotycząca weryfikacji dokumentów przez urząd skarbowy. W przypadku kontroli formalnej, to polega ona na sprawdzeniu kompletności i zgodności faktury z wymogami prawnymi, w tym obecności wszystkich niezbędnych danych. Przykładem jest tu m.in. poprawna nazwa i NIP firmy, daty, opis towarów lub usług oraz poprawność kwot i terminów płatności. Urząd ocenia także, czy faktura jest zgodna z oryginałem. Kontrola materialna z kolei dotyczy weryfikacji rzeczywistego przebiegu transakcji. Jest to potwierdzenie, że dana operacja gospodarcza faktycznie miała miejsce i jest zgodna ze zgłoszonymi kwotami oraz warunkami umowy. Inspektorzy mogą sprawdzać zgodność ilości, cen, a także zgodność danych w księgach rachunkowych i deklaracjach podatkowych. Staranna i rzetelna dokumentacja pozwala uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji podatkowych, budując jednocześnie zaufanie i bezpieczeństwo w prowadzeniu Twojego biznesu.
Najważniejsze zasady prawidłowego dokumentowania transakcji
Prawidłowe dokumentowanie transakcji to jeden z fundamentów rzetelnej księgowości, a także zabezpieczenie przed problemami z fiskusem. Kluczowe zasady obejmują terminowe wystawianie faktur i rachunków – ogólna zasada, do 15-go dnia miesiąca następującego po miesiącu. Trzeba pamiętać, że ogólna zasada ma kilka wyjątków. Dokumenty muszą zawierać kompletne i poprawne dane identyfikacyjne obu stron, szczegółowy opis towarów lub usług, wartości netto i brutto, stawki, kwoty VAT, numerację ciągłą i unikalną. Ważne jest również odpowiednie przechowywanie dokumentów, najlepiej w formie elektronicznej. Jest to 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, czyli w większości przypadków jest to tak naprawdę 6-letni okres przechowywania.

Sprawdzona profilaktyka: Jak minimalizować ryzyko sporów z urzędem skarbowym?
Aby minimalizować ryzyko sporów z urzędem skarbowym, warto postawić na sprawdzoną profilaktykę opartą na kilku kluczowych zasadach. Przede wszystkim jest to regularne i dokładne prowadzenie księgowości zgodnie z aktualnymi przepisami oraz terminowe składanie deklaracji podatkowych. Niezbędne jest także przechowywanie pełnej i rzetelnej dokumentacji, która w każdej chwili może zostać zweryfikowana podczas kontroli. Warto korzystać m.in. z pomocy doradców podatkowych czy wykwalifikowanych księgowych, którzy pomogą uniknąć błędów i przygotować Twoją firmę na ewentualne kontrole. Ponadto firma Profit Balance oferuje kompleksowe wsparcie księgowe i doradcze, dostosowane do specyfiki każdego biznesu, pomagając przedsiębiorcom zarządzać ryzykiem podatkowym oraz prowadzić działalność w sposób bezpieczny i efektywny. Wiemy, że tylko świadoma prewencja daje spokój i buduje zaufanie do rozliczeń, co jest szczególnie ważne w dzisiejszym, dynamicznym świecie.
Podsumowanie
Powiedzieliśmy sobie, że ryzyko zakwestionowania faktur przez urząd skarbowy jest realne i może rodzić poważne konsekwencje dla przedsiębiorców. Nowoczesny system KSeF, choć zmniejsza możliwości nadużyć, jednocześnie wymaga ścisłego przestrzegania zasad e-fakturowania. Faktury wystawione poza systemem lub niezgodne z wymogami mogą skutkować utratą prawa do odliczenia VAT oraz nałożeniem kar finansowych. Ponadto, nieprawidłowości mogą zwiększyć ryzyko kontroli podatkowej, co generuje dodatkowe koszty i obciążenia. Dlatego świadoma profilaktyka i dbałość o zgodność dokumentów to klucz do uniknięcia ryzyka i spokojnego prowadzenia firmy.
Przeczytaj także: Opóźnienia w KSeF a ryzyko dla firm i księgowości





